Bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự khi xảy ra va chạm giao thông

Va chạm giao thông là một rủi ro khó tránh khỏi trong đời sống hàng ngày, kéo theo đó không chỉ là thiệt hại về người mà còn là tổn thất nặng nề về tài sản. Sau khi tai nạn, nhiều người thường rơi vào trạng thái hoang mang, dễ mắc phải những sai lầm pháp lý nghiêm trọng, dẫn đến việc mất đi bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự.

Va chạm giao thông là một rủi ro khó tránh khỏi trong đời sống hàng ngày

Cơ sở pháp lý của việc bảo vệ tài sản sau va chạm

Khi xảy ra va chạm giao thông gây thiệt hại tài sản, việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự của người bị hại được đặt lên hàng đầu. Cơ sở pháp lý điều chỉnh vấn đề này là bộ luật dân sự 2015 và luật giao thông đường bộ.

Quyền sở hữu tài sản và cơ chế bảo vệ

Quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự là một trong những quyền cơ bản được pháp luật công nhận và bảo vệ tuyệt đối. Theo điều 164 bộ luật dân sự 2015, quyền sở hữu bao gồm quyền chiếm hữu, quyền sử dụng và quyền định đoạt tài sản.

Khi tài sản bị xâm phạm do va chạm giao thông, người chủ sở hữu có quyền yêu cầu người gây thiệt hại chấm dứt hành vi cản trở, hoàn trả tài sản.

Trách nhiệm bồi thường thiệt hại khi va chạm giao thông

Theo điều 584 bộ luật dân sự, người nào có hành vi xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín, tài sản, quyền, lợi ích hợp pháp khác của người khác mà gây thiệt hại thì phải bồi thường, trừ trường hợp luật có quy định khác.

• Có thiệt hại xảy ra: Thiệt hại vật chất (hư hỏng xe, mất mát đồ đạc) hoặc thiệt hại phi vật chất (tổn thất tinh thần).
• Có hành vi vi phạm pháp luật: Hành vi lái xe vi phạm Luật Giao thông đường bộ.
• Quan hệ nhân quả: Thiệt hại xảy ra là do trực tiếp hành vi vi phạm đó gây ra.

Đây là nền tảng pháp lý để người bị hại bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự của mình.

Hướng dẫn chi tiết các bước thủ tục giải quyết tai nạn

Thủ tục giải quyết tai nạn đúng cách đảm bảo quyền đòi lại tài sản sau này

Giai đoạn tại hiện trường 

Ngay khi xảy ra va chạm giao thông, ưu tiên hàng đầu là sự an toàn, sau đó là bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự thông qua việc thu thập chứng cứ.

• Đảm bảo an toàn: Đưa người bị thương đến nơi an toàn và gọi cấp cứu.
• Giữ nguyên hiện trường: Nếu không có người bị thương nặng hoặc tử vong, giữ nguyên hiện trường. Nếu cần di dời phương tiện, phải đánh dấu vị trí va chạm.
• Ghi lại bằng chứng: Sử dụng điện thoại ghi lại những chứng cứ quan trọng để xác định lỗi và yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng.
• Báo cáo Cơ quan Công an: Dù là va chạm giao thông nhẹ, nếu không thể tự thỏa thuận, hoặc nếu có thiệt hại lớn thì gọi điện ngay cho Cảnh sát Giao thông để lập biên bản.

Giai đoạn lập hồ sơ 

Sau khi cơ quan chức năng đến, cần chú ý theo dõi quá trình lập biên bản và cung cấp thông tin chính xác.

Biên bản hiện trường cần đảm bảo biên bản ghi nhận đầy đủ, chi tiết, khách quan về tình trạng tài sản bị hư hỏng, mô tả hiện trường, lời khai của các bên và nhân chứng. Đây là căn cứ pháp lý quan trọng để bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự.

Yêu cầu hoặc đề nghị cơ quan công an cho phép trưng cầu giám định, định giá tài sản bị thiệt hại (xe cộ, hàng hóa). Nếu không có cơ quan công an tham gia các bên cần thống nhất về đơn vị định giá độc lập có chức năng. 

Cơ quan công an sẽ tiến hành điều tra để xác định bên có lỗi làm cơ sở cho việc yêu cầu bồi thường thiệt hại. Biên bản xác định lỗi chính thức là cơ sở vững chắc để người bị hại thực hiện quyền đòi lại tài sản.

Các quyền pháp lý trong việc yêu cầu bồi thường

Khi đã có hồ sơ và xác định lỗi có thể thực hiện quyền đòi lại tài sản của mình.

Phương thức bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng

Bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng bao gồm các chi phí thực tế và hợp lý để phục hồi tài sản.

• Chi phí sửa chữa/thay thế: Chi phí sửa chữa phương tiện, thay thế phụ tùng bị hỏng hoặc chi phí mua lại tài sản mới nếu tài sản bị hủy hoại hoàn toàn. Người bị hại có quyền đòi lại tài sản dưới hình thức giá trị tiền tệ để phục hồi nguyên trạng.
• Thiệt hại do tài sản bị mất, bị hủy hoại: Nếu tài sản không thể phục hồi, bồi thường theo giá thị trường của tài sản đó tại thời điểm giải quyết bồi thường.
• Thiệt hại do mất thu nhập: Thiệt hại do việc sử dụng tài sản bị mất hoặc giảm sút.

Quyền khởi kiện ra tòa án

Nếu hai bên không đạt được thỏa thuận về mức bồi thường thiệt hại, người bị thiệt hại có quyền đòi lại tài sản bằng cách khởi kiện vụ án dân sự tại Tòa án nhân dân có thẩm quyền.

• Thời hiệu yêu cầu bồi thường thiệt hại là 03 năm kể từ ngày người có quyền yêu cầu biết hoặc phải biết quyền, lợi ích hợp pháp của mình bị xâm phạm.
• Người bị hại cần chuẩn bị Đơn khởi kiện, kèm theo toàn bộ chứng cứ và nộp đến Tòa án.

Việc tự mình khởi kiện đòi bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự thường rất phức tạp, cần sự hỗ trợ của tư vấn luật sư chuyên nghiệp để chuẩn bị hồ sơ và tranh tụng hiệu quả.

Cảnh báo rủi ro và kinh nghiệm thương lượng pháp lý

Va chạm giao thông khiến nhiều người dễ dàng phạm phải những sai lầm làm mất đi quyền đòi lại tài sản.

Sai lầm khi thỏa thuận tại hiện trường

Nhiều người bị hại vì ngại phiền phức nên chấp nhận thỏa thuận miệng một khoản bồi thường nhỏ. Tuy nhiên, sau đó, khi chi phí sửa chữa thực tế lớn hơn, họ không có căn cứ để yêu cầu thêm và việc bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự trở nên khó khăn.

Mọi thỏa thuận tại hiện trường phải lập thành Biên bản thỏa thuận bồi thường (có chữ ký các bên, ghi rõ mức tiền, thời hạn và phương thức chi trả) và luôn giữ lại chứng cứ hiện trường.

Nhiều chủ phương tiện có bảo hiểm vật chất nhưng lại tự thỏa thuận, bỏ qua quyền yêu cầu công ty bảo hiểm chi trả. Điều này không chỉ gây thiệt hại cho bản thân mà còn làm giảm khả năng yêu cầu bồi thường thiệt hại từ bên gây lỗi.

Trường hợp xe gây tai nạn là nguồn nguy hiểm cao độ

Theo Điều 601 bộ luật dân sự 2015, phương tiện giao thông đường bộ (xe cơ giới) là nguồn nguy hiểm cao. Chủ sở hữu nguồn nguy hiểm cao phải bồi thường thiệt hại ngay cả khi không có lỗi, trừ một số trường hợp được miễn trừ .

Trong trường hợp va chạm giao thông liên quan đến xe cơ giới, trách nhiệm pháp lý của chủ sở hữu/người chiếm hữu hợp pháp phương tiện là rất nặng, giúp tăng cường khả năng bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự cho người bị hại.

Quyền đòi lại tài sản khi bị chiếm hữu trái phép

Đôi khi, sau va chạm giao thông, tài sản có thể bị người khác nhặt được hoặc chiếm giữ. Theo Điều 166 bộ luật dân sự 2015, chủ sở hữu có quyền đòi lại tài sản từ người chiếm hữu, người sử dụng tài sản không có căn cứ pháp luật.

Nếu người chiếm hữu không trả lại, người bị hại có thể yêu cầu cơ quan công an can thiệp hoặc khởi kiện dân sự để thực hiện quyền đòi lại tài sản của mình.

Các câu hỏi thường gặp về va chạm giao thông

Nắm vững thủ tục giải quyết tai nạn là chìa khóa để đảm bảo quyền lợi

Nếu người gây tai nạn bỏ chạy, tôi phải làm gì để bảo vệ quyền lợi?

Bạn phải ghi nhớ các thông tin: biển số xe, loại xe, màu sắc và đặc điểm nhận dạng của người gây tai nạn và trình báo ngay với cơ quan công an để họ truy tìm. Mặc dù khó khăn, bảo vệ quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự vẫn có thể thực hiện nếu tìm được bằng chứng hoặc nhân chứng xác định được người gây lỗi. Nếu không chỉ có thể yêu cầu công ty bảo hiểm của mình chi trả.

Tôi có quyền tự ý giữ xe của người gây tai nạn để yêu cầu bồi thường không?

Việc tự ý giữ xe của người khác, ngay cả khi họ là người gây lỗi, là hành vi chiếm giữ tài sản trái pháp luật và có thể khiến bạn bị truy cứu trách nhiệm hành chính, thậm chí hình sự. Quyền đòi lại tài sản và yêu cầu bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng phải được thực hiện thông qua thủ tục giải quyết tai nạn của cơ quan nhà nước hoặc qua Tòa án.

Nếu người gây tai nạn là người vị thành niên, ai sẽ chịu trách nhiệm bồi thường?

Nếu người gây va chạm giao thông là người dưới 18 tuổi, theo Điều 586 bộ luật dân sự 2015, việc bồi thường thiệt hại sẽ được xử lý như sau:

• Người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi gây thiệt hại thì phải tự bồi thường bằng tài sản của mình. Nếu không đủ, cha, mẹ hoặc người giám hộ phải bồi thường phần còn thiếu.
• Người dưới 15 tuổi, hoặc người từ đủ 15 tuổi đến chưa đủ 18 tuổi nhưng mất năng lực hành vi dân sự, thì cha mẹ hoặc người giám hộ phải bồi thường toàn bộ thiệt hại.

Thiệt hại tinh thần do tài sản bị hư hỏng có được bồi thường không?

Theo quy định hiện hành của bộ luật dân sự 2015, thiệt hại về tinh thần chỉ được bồi thường khi tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm, uy tín của cá nhân bị xâm phạm. Việc tài sản bị hư hỏng do va chạm giao thông thường không được Tòa án chấp nhận bồi thường thiệt hại về tinh thần, mà chỉ được giải quyết bằng bồi thường thiệt hại bằng tiền để khôi phục tài sản.

Việc nắm vững thủ tục giải quyết tai nạn, nguyên tắc bồi thường thiệt hại va chạm giao thông, và quyền đòi lại tài sản là chìa khóa để đảm bảo quyền lợi của bạn không bị xâm phạm.

Thông tin liên hệ Hãng Luật Quốc Tế Tự Do

Công ty Luật TNHH Hãng Luật Quốc Tế Tự Do đảm bảo quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự của bạn một cách tốt nhất

Nếu bạn đang gặp phải vướng mắc pháp lý trong việc giải quyết tai nạn, yêu cầu bồi thường, hoặc cần tư vấn luật sư để khởi kiện, xin vui lòng liên hệ với Công ty Luật TNHH Hãng Luật Quốc Tế Tự Do. Với kinh nghiệm chuyên môn chúng tôi đảm bảo quyền sở hữu tài sản theo luật dân sự của bạn một cách tốt nhất.

Công ty: Hãng Luật Quốc Tế Tự Do 

Hotline: 0901 109 768. 

Email: lsdangvandung@gmail.com.