Nhiều người tham gia giao thông vẫn mắc kẹt trong những thói quen cũ, những quy tắc đã thay đổi, hoặc mơ hồ về quyền và nghĩa vụ khi đối diện với lực lượng chức năng. Việc am hiểu luật giao thông đường bộ không chỉ là chìa khóa để bảo vệ bản thân, tránh những tai nạn đáng tiếc, mà còn là biện pháp duy nhất để tránh bị xử phạt vi phạm giao thông với mức phạt ngày càng nghiêm khắc.

Luật giao thông đường bộ Việt Nam

Cơ sở pháp lý và mục tiêu hướng tới

Luật giao thông đường bộ là văn bản pháp lý tối cao quy định về quy tắc giao thông, kết cấu hạ tầng giao thông, phương tiện tham gia giao thông và quản lý nhà nước về giao thông đường bộ.

Mục tiêu của luật giao thông đường bộ là bảo đảm an toàn giao thông tuyệt đối cho người và phương tiện, tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động vận tải, và quy định trách nhiệm pháp lý rõ ràng cho các bên liên quan. Các văn bản hướng dẫn quan trọng nhất hiện nay là Nghị định 100/2019/NĐ-CP (đã sửa đổi, bổ sung) quy định về xử phạt vi phạm giao thông và các Thông tư liên quan của Bộ Giao thông Vận tải và Bộ Công an.

Nguyên tắc ưu tiên trong quy tắc giao thông

Trong mọi tình huống, người tham gia giao thông cần nắm vững nguyên tắc ưu tiên để giải quyết tình huống nhanh chóng và an toàn. Thứ tự ưu tiên phổ biến trong quy tắc giao thông là:

Hiệu lệnh của người điều khiển giao thông (Cảnh sát giao thông).
Tín hiệu đèn giao thông.
Biển báo hiệu (Biển báo cấm, biển báo nguy hiểm, biển báo hiệu lệnh).
Vạch kẻ đường.
Quy tắc ưu tiên tại nơi giao nhau (Xe ưu tiên, đường ưu tiên, xe bên phải không vướng, rẽ phải, đi thẳng, rẽ trái).

Việc tuân thủ sai thứ tự ưu tiên này là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây ra các tai nạn giao thông nghiêm trọng và bị xử phạt vi phạm giao thông.

5 quy tắc giao thông cốt lõi mọi người lái xe cần nắm vững

Nắm vững các quy tắc giao thông cơ bản không chỉ giúp tránh phạt mà còn là cơ sở để bảo vệ mình trong trường hợp xảy ra va chạm.

Quy tắc tốc độ và khoảng cách an toàn

Việc vượt quá tốc độ cho phép là lỗi phổ biến nhất mà nhiều người tham gia giao thông mắc phải và có mức phạt rất cao. Luật giao thông đường bộ quy định rõ tốc độ tối đa trong và ngoài khu dân cư. Cần đặc biệt chú ý đến khoảng cách an toàn giữa hai xe, được quy định tùy thuộc vào tốc độ di chuyển.

Quy tắc về làn đường và phương tiện ưu tiên

Làn đường: Phải đi đúng làn đường quy định, không được lấn làn, đặc biệt là vượt qua vạch liền. Lỗi đi sai làn đường, vượt đèn đỏ là lỗi có mức xử phạt vi phạm giao thông rất nghiêm khắc.
Xe ưu tiên: Phải nhường đường tuyệt đối cho xe cứu hỏa, xe cứu thương, xe cảnh sát (có tín hiệu còi, đèn ưu tiên), ngay cả khi đang đèn đỏ.

Quy tắc nhường đường tại nơi giao nhau

Đường ưu tiên: Xe trên đường ưu tiên được đi trước xe trên đường không ưu tiên.
Bên phải không vướng: Xe nhường đường cho xe đi từ bên phải đến (áp dụng khi không có biển báo ưu tiên và không phải vòng xuyến).
Vòng Xuyến: Nhường đường cho xe đi từ bên trái đến (trừ khi có biển báo khác). Đây là quy tắc dễ gây nhầm lẫn nhất trong luật giao thông đường bộ.

Quy tắc chuyển hướng và rẽ

Khi chuyển hướng (rẽ trái/rẽ phải), người lái xe phải:

Bật tín hiệu báo trước.
Giảm tốc độ và nhường đường cho người đi bộ, xe đạp, và các phương tiện đi ngược chiều/đi thẳng.
Đặc biệt, rẽ phải khi đèn đỏ chỉ được phép tại nơi có biển báo hoặc đèn mũi tên xanh cho phép. Nếu không, hành vi này sẽ bị xử phạt vi phạm giao thông như lỗi vượt đèn đỏ.

Quy tắc sử dụng đèn chiếu sáng

Sử dụng đèn chiếu sáng không đúng quy định không chỉ bị phạt mà còn là nguyên nhân gây lóa mắt, mất an toàn giao thông cho người khác. Luật giao thông đường bộ quy định phải sử dụng đèn chiếu xa ngoài khu dân cư và đèn chiếu gần trong khu dân cư hoặc khi tránh xe ngược chiều.

Quy định về nồng độ cồn và mức phạt khi tham gia giao thông

Quy định về nồng độ cồn là nội dung nhận được sự quan tâm và lo ngại nhất của cộng đồng, đồng thời thể hiện sự nghiêm khắc của luật giao thông đường bộ Việt Nam nhằm tăng cường an toàn giao thông.

Quy định về nồng độ cồn trong tham gia giao thông

Theo Nghị định 100/2019/NĐ-CP (sửa đổi, bổ sung), Việt Nam áp dụng nguyên tắc “Không cồn khi lái xe”:

Ô tô, máy kéo: Tuyệt đối cấm có nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở (0 miligam/1 lít khí thở).
Xe mô tô, xe gắn máy, xe đạp điện: Tuyệt đối cấm có nồng độ cồn trong máu hoặc hơi thở (0 miligam/1 lít khí thở).

Mức xử phạt vi phạm giao thông đối với lỗi nồng độ cồn

Mức phạt đối với lỗi nồng độ cồn nằm trong nhóm cao nhất của các vi phạm luật giao thông đường bộ:

Phương tiện	Mức nồng độ cồn cao nhất	Mức phạt tiền	Hình thức phạt bổ sung
Ô tô	Vượt quá 0.4 miligam/lít khí thở	30.000.000 – 40.000.000 VNĐ	Tước Giấy phép lái xe (GPLX) từ 22 – 24 tháng
Xe máy	Vượt quá 0.4 miligam/lít khí thở	6.000.000 – 8.000.000 VNĐ	Tước GPLX từ 22 – 24 tháng

Cơ Chế Xử Lý Vi Phạm Giao Thông và Quyền Khiếu Nại

Khi bị dừng xe kiểm tra hoặc bị phát hiện vi phạm luật giao thông đường bộ, người dân có quyền và nghĩa vụ rõ ràng theo luật.

Quyền và nghĩa vụ khi bị kiểm tra

Nghĩa vụ: Xuất trình đầy đủ giấy tờ (GPLX, Đăng ký xe, Bảo hiểm TNDS) khi được yêu cầu. Chấp hành hiệu lệnh dừng xe.
Quyền lợi: Yêu cầu cảnh sát giao thông xuất trình giấy chứng nhận cảnh sát tuần tra, kiểm soát giao thông hoặc các văn bản/kế hoạch được phép dừng xe kiểm tra. Yêu cầu CSGT thông báo lỗi vi phạm, điều khoản của luật giao thông đường bộ bị vi phạm. Người dân có quyền ghi âm, ghi hình quá trình làm.

Quy trình xử phạt vi phạm giao thông

Việc xử phạt vi phạm giao thông theo quy trình:

Phát hiện vi phạm: Lập biên bản vi phạm hành chính tại chỗ.
Ra quyết định xử phạt: Trong trường hợp không lập biên bản tại chỗ (ví dụ: phạt nguội, lỗi nhỏ có thể phạt tiền ngay).
Thực hiện nộp phạt: Người vi phạm nộp tiền phạt tại Kho bạc Nhà nước hoặc ngân hàng được ủy quyền.

Quyền khiếu nại quyết định xử phạt

Nếu không đồng ý với quyết định xử phạt vi phạm giao thông, người bị phạt có quyền khiếu nại theo Luật Khiếu nại.

Thời hạn: 90 ngày kể từ ngày nhận được quyết định.
Cơ quan giải quyết: Khiếu nại lần đầu đến người đã ra quyết định (trưởng công an cấp huyện, phòng CSGT, v.v.). Nếu không đồng ý, khiếu nại lần hai đến cấp trên trực tiếp.

Các câu hỏi thường gặp và dịch vụ hỗ trợ pháp lý

“Tôi có bị phạt khi không mang theo bảo hiểm trách nhiệm dân sự không?”

Theo luật giao thông đường bộ và Nghị định 100, người điều khiển xe mô tô, xe gắn máy, ô tô phải có Giấy chứng nhận bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới còn hiệu lực. Mức phạt tiền khi không có hoặc không mang theo đối với mô tô, xe gắn máy là từ 100.000 – 200.000 VNĐ, đối với ô tô là từ 400.000 – 600.000 VNĐ.

“Thời hạn giải quyết quyết định xử phạt vi phạm giao thông là bao lâu?”

Quyết định xử phạt vi phạm giao thông có hiệu lực kể từ ngày ký. Cá nhân, tổ chức bị phạt phải nộp tiền phạt trong thời hạn 10 ngày kể từ ngày nhận quyết định. Nếu quá thời hạn này mà không nộp phạt, sẽ bị cưỡng chế thi hành và cứ mỗi ngày chậm nộp sẽ bị tính thêm 0,05% trên tổng số tiền phạt chưa nộp.

“Cảnh sát giao thông có được dừng xe tôi mà không có chuyên đề hoặc kế hoạch không?”

Theo quy định hiện hành, CSGT chỉ được dừng phương tiện trong một số trường hợp cụ thể, bao gồm: trực tiếp phát hiện vi phạm, kế hoạch tuần tra, kiểm soát, có tin báo, phản ánh về vi phạm; hoặc khi có yêu cầu khẩn cấp về an toàn giao thông hoặc phòng chống tội phạm.

“Khi xảy ra tai nạn giao thông, tôi nên làm gì đầu tiên?”

Việc đầu tiên là đảm bảo an toàn giao thông cho bản thân và hiện trường: (1) Di chuyển người bị thương đến nơi an toàn hoặc gọi cấp cứu; (2) Giữ nguyên hiện trường, nếu có thể, dùng vật liệu đánh dấu vị trí các phương tiện; (3) Gọi điện báo cho Cơ quan Công an và Công ty bảo hiểm; (4) Tuyệt đối không tự ý thỏa thuận hoặc di chuyển phương tiện nếu chưa có sự đồng ý của cơ quan chức năng hoặc luật sư.

Am hiểu luật giao thông đường bộ không chỉ là một yêu cầu pháp lý mà còn là yếu tố then chốt để xây dựng văn hóa an toàn giao thông. Các quy định về quy tắc giao thông, nồng độ cồn, và cơ chế xử phạt vi phạm giao thông là những kiến thức bắt buộc phải có. Việc chủ động tìm hiểu và tuân thủ luật giao thông đường bộ là cách hiệu quả nhất để tránh rủi ro, bảo vệ chính mình và những người xung quanh.

Công ty Luật TNHH Hãng Luật Quốc Tế Tự Do, dưới sự điều hành của Luật sư Đặng Văn Dũng, chuyên hỗ trợ khách hàng trong việc giải quyết các tranh chấp phát sinh từ luật giao thông đường bộ. Chúng tôi cam kết bảo vệ quyền lợi hợp pháp và mang lại sự công bằng cho thân chủ trong mọi tình huống.

Hãy để Công ty Luật TNHH Hãng Luật Quốc Tế Tự Do đồng hành cùng bạn, cung cấp sự tư vấn pháp lý kịp thời và chuyên nghiệp khi bạn cần sự bảo vệ trước các tranh chấp và vấn đề liên quan đến luật giao thông đường bộ.

📍Hãng Luật Quốc Tế Tự Do
📞Hotline:0901.109.768
📧 website: https://luattudo.com/

Những quy định cơ bản trong luật giao thông đường bộ ai cũng cần biết