Thuế và thương mại Việt Nam – hướng dẫn doanh nghiệp FDI tuân thủ đúng luật

Việt Nam là điểm đến hấp dẫn cho vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), các chính sách về thuế và thương mại Việt Nam tạo ra môi trường kinh doanh thuận lợi nhưng cũng đặt ra những yêu cầu nghiêm ngặt về tuân thủ pháp luật. Việc nắm vững và thực hiện đúng các quy định này là chìa khóa để các doanh nghiệp FDI tối ưu hóa lợi ích và tránh những rủi ro pháp lý tốn kém. 

Nắm vững kiến thức pháp lý là chìa khóa để các doanh nghiệp FDI tối ưu hóa lợi ích và tránh những rủi ro

Các loại thuế quan trọng mà doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài phải tuân thủ

Để hoạt động hiệu quả tại Việt Nam, các doanh nghiệp FDI cần nắm rõ bốn loại thuế

Thuế thu nhập doanh nghiệp và ưu đãi thuế FDI việt nam

Thuế suất TNDN phổ thông tại Việt Nam là 20%. Tuy nhiên, điểm hấp dẫn của thị trường Việt Nam chính là chính sách ưu đãi thuế.

• Ưu đãi về thuế suất: Có thể giảm xuống còn 10% (trong 15 năm), 15% (trong 10 năm) hoặc thậm chí là 0% cho các dự án đầu tư vào lĩnh vực công nghệ cao, nghiên cứu khoa học, hoặc địa bàn kinh tế khó khăn.
• Ưu đãi về thời gian miễn, giảm: Doanh nghiệp có thể được miễn thuế trong 4 năm đầu và giảm 50% số thuế phải nộp trong 9 năm tiếp theo, tùy thuộc vào điều kiện dự án.

Điều kiện để được hưởng ưu đãi thuế FDI Việt Nam rất chặt chẽ, doanh nghiệp phải đảm bảo dự án thực tế triển khai đúng như giấy chứng nhận đăng ký đầu tư (IRC) và đáp ứng các điều kiện về tỷ lệ doanh thu, công nghệ, hoặc quy mô vốn theo quy định của pháp luật. Bất kỳ sự thay đổi nào về mục tiêu đầu tư, địa điểm, hoặc quy mô có thể dẫn đến việc bị thu hồi ưu đãi, tăng rủi ro thuế doanh nghiệp nước ngoài.

Thuế giá trị gia tăng và vấn đề hoàn thuế phức tạp

Thuế GTGT là thuế tiêu dùng gián tiếp, với các mức thuế suất 0%, 5% và 10%.

• Thuế suất 0%: Áp dụng cho hàng hóa, dịch vụ xuất khẩu, vận tải quốc tế. Đây là cơ chế quan trọng đối với các doanh nghiệp FDI sản xuất xuất khẩu.
• Hoàn thuế GTGT: Các doanh nghiệp có dự án đầu tư mới đang trong giai đoạn đầu tư hoặc doanh nghiệp xuất khẩu có số thuế GTGT đầu vào lớn hơn đầu ra trong nhiều kỳ liên tục có quyền yêu cầu hoàn thuế.

Thủ tục hoàn thuế GTGT tại Việt Nam thường kéo dài và đòi hỏi hồ sơ chi tiết, minh bạch. Doanh nghiệp cần chuẩn bị sẵn sàng cho các cuộc kiểm tra sau hoàn thuế. Những vấn đề liên quan đến việc xác định đúng đối tượng chịu thuế, đối tượng không chịu thuế, và các điều kiện khấu trừ là mấu chốt để tránh rủi ro về thuế và thương mại Việt Nam.

Thuế nhà thầu nước ngoài và các sai sót phổ biến

Thuế Nhà thầu nước ngoài là tổng hợp của Thuế GTGT và Thuế TNDN áp dụng cho các tổ chức, cá nhân nước ngoài không có tư cách pháp nhân tại Việt Nam nhưng có thu nhập phát sinh tại Việt Nam.

Nhiều doanh nghiệp FDI thường không nắm rõ rằng thuế nhà thầu áp dụng cho cả các dịch vụ không hữu hình như phí quản lý, phí bản quyền, hoặc dịch vụ tư vấn kỹ thuật được thực hiện và thanh toán từ Việt Nam ra nước ngoài nên thường mắc nhiều sai sót trong thủ tục nộp thuế.

Thuế nhà thầu nước ngoài có thể được nộp theo phương pháp khấu trừ hoặc phương pháp kê khai. Việc áp dụng Hiệp định tránh đánh thuế hai lần cũng cần được xem xét kỹ lưỡng để tối ưu hóa nghĩa vụ thuế. Việc bỏ sót hoặc tính toán sai thuế nhà thầu nước ngoài là một trong những nguyên nhân khiến doanh nghiệp FDI bị xử phạt trong các đợt thanh tra về thuế và thương mại Việt Nam.

Các rủi ro pháp lý thường gặp và vấn đề chuyển giá

Chuyển giá là chủ đề nóng nhất

Trong hệ thống thuế và thương mại Việt Nam, chuyển giá là chủ đề nóng nhất, vấn đề mà cơ quan thuế tập trung nguồn lực thanh tra. Chuyển giá liên quan đến việc xác định giá giao dịch giữa các bên có quan hệ liên kết nhằm mục đích chuyển lợi nhuận sang khu vực có thuế suất thấp hơn.

Chuyển giá và những điều kiện tuân thủ đặc biệt

Việt Nam đã ban hành Nghị định 132/2020/NĐ-CP, đặt ra các quy định chặt chẽ, buộc doanh nghiệp FDI phải chứng minh các giao dịch liên kết của mình được thực hiện theo nguyên tắc thị trường. Nghĩa vụ của doanh nghiệp FDI cần tuân thủ để đảm bảo hoạt động đúng luật là:

• Lập hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết: Bao gồm Hồ sơ Quốc gia , Hồ sơ Tập đoàn Toàn cầu và Báo cáo lợi nhuận liên quốc gia.
• Kê khai thông tin giao dịch liên kết: Phải kê khai chi tiết trên tờ khai quyết toán thuế TNDN.
• Hạn chế chi phí lãi vay: Nghị định 132 cũng đặt ra giới hạn về chi phí lãi vay được trừ khi tính thuế TNDN.

Hậu quả pháp lý khi không tuân thủ thuế và thương mại việt nam

• Truy thu thuế và tiền phạt: Cơ quan thuế có thể ấn định lại giá giao dịch, dẫn đến việc truy thu số thuế TNDN chênh lệch, kèm theo tiền chậm nộp và các khoản phạt vi phạm hành chính.
• Hủy bỏ ưu đãi đầu tư: Trong trường hợp vi phạm nghiêm trọng hoặc gian lận thuế, doanh nghiệp có thể bị hủy bỏ các ưu đãi thuế FDI Việt Nam đã được cấp.
• Rủi ro hình sự: Trong các trường hợp cố ý trốn thuế với số tiền lớn, người đại diện pháp luật của doanh nghiệp có thể phải đối mặt với trách nhiệm hình sự theo Bộ luật Hình sự.

Một số cập nhật quan trọng về thuế tối thiểu toàn cầu

Việt Nam chấp thuận áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu từ năm 2024

Ảnh hưởng của GMT đến ưu đãi đầu tư của FDI

Trước đây, doanh nghiệp FDI thường được hưởng thuế suất TNDN thực tế thấp hơn 20% nhờ các ưu đãi thuế của Việt Nam. Tuy nhiên, theo GMT nếu thuế suất thực tế của doanh nghiệp FDI ở Việt Nam thấp hơn mức tối thiểu 15%, công ty mẹ ở nước ngoài sẽ phải nộp khoản thuế bổ sung tại quốc gia của công ty mẹ.

Điều này khiến các ưu đãi về thuế suất thấp mà Việt Nam đưa ra mất đi ý nghĩa ban đầu. Mặc dù vậy, hệ thống thuế và thương mại Việt Nam vẫn tiếp tục duy trì các ưu đãi về miễn, giảm thuế, vì đây là những cơ chế tuân thủ với luật pháp trong nước.

Định hướng mới cho doanh nghiệp

Để duy trì tính cạnh tranh của môi trường đầu tư, Chính phủ Việt Nam đã và đang triển khai các giải pháp sau nhằm nâng cao và thu hút vốn đầu tư từ các doanh nghiệp:

• Quỹ Hỗ Trợ Đầu Tư: Đây là giải pháp bù đắp, cung cấp hỗ trợ bằng tiền mặt hoặc phi tiền mặt cho các dự án FDI bị ảnh hưởng. Mục tiêu là chuyển hóa lợi ích tài chính từ việc giảm thuế sang hình thức hỗ trợ khác.
• Việt Nam sẽ tập trung hơn vào các ưu đãi phi thuế, như hỗ trợ về thủ tục hành chính, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, và xây dựng hạ tầng kỹ thuật đồng bộ.

Các doanh nghiệp FDI lớn cần làm việc chặt chẽ với các chuyên gia pháp lý về thuế và thương mại Việt Nam như Công ty Luật Quốc Tế Tự Do để định hình lại chiến lược thuế và đầu tư, đảm bảo tận dụng tối đa các hỗ trợ từ Quỹ Hỗ Trợ Đầu Tư và các ưu đãi phi thuế khác.

Công ty luật quốc tế tự do: Giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp toàn diện

Hãng Luật Quốc Tế Tự Do cam kết đồng hành cùng quý doanh nghiệp

Sự phức tạp và tính cập nhật liên tục của hệ thống thuế và thương mại Việt Nam đòi hỏi các doanh nghiệp FDI phải có một chiến lược tuân thủ chủ động và chuyên nghiệp. Đặc biệt, trong bối cảnh thanh tra chuyển giá ngày càng quyết liệt và việc áp dụng Thuế tối thiểu toàn cầu, rủi ro thuế doanh nghiệp nước ngoài đang tăng lên đáng kể.

Tuân thủ thuế FDI Việt Nam không phải là công việc chỉ thực hiện vào cuối năm, mà là một quy trình liên tục cần được tích hợp vào mọi hoạt động kinh doanh. Công ty Luật TNHH Hãng Luật Quốc Tế Tự Do, với kinh nghiệm lâu năm trong việc tư vấn cho các tập đoàn đa quốc gia và sự am hiểu sâu sắc về luật đầu tư, luật thuế Việt Nam, cam kết đồng hành cùng quý doanh nghiệp để:

1. Xây dựng và hoàn thiện hồ sơ xác định giá giao dịch liên kết theo đúng Nghị định 132/2020/NĐ-CP.
2. Đánh giá lại tính hợp pháp của các ưu đãi thuế FDI Việt Nam đang được hưởng và tư vấn các bước đi chiến lược sau khi áp dụng GMT.
3. Đại diện doanh nghiệp làm việc với Cơ quan Thuế, giải quyết các tranh chấp về truy thu thuế, tiền phạt và hoàn thuế GTGT.

Các câu hỏi thường gặp về thuế và thương mại việt nam

Giải đáp các thắc mắc thường gặp nhất từ cộng đồng doanh nghiệp FDI khi tuân thủ thuế FDI Việt Nam.

Doanh nghiệp FDI có được chuyển lỗ theo quy định không?

Doanh nghiệp FDI được chuyển toàn bộ và liên tục số lỗ phát sinh từ hoạt động sản xuất kinh doanh sang các năm tiếp theo trong thời hạn tối đa 05 năm, kể từ năm tiếp sau năm phát sinh lỗ. Nếu doanh nghiệp sáp nhập, chia tách hoặc thay đổi hình thức sở hữu, việc chuyển lỗ có thể bị ảnh hưởng và cần được tính toán lại theo quy định cụ thể của Luật Thuế TNDN.

Mức phạt khi nộp chậm các loại thuế doanh nghiệp fdi là bao nhiêu?

Khi doanh nghiệp FDI nộp chậm thuế so với thời hạn quy định, sẽ bị tính tiền chậm nộp theo ngày. Hiện tại, mức tính tiền chậm nộp là 0.03% trên số tiền thuế chậm nộp cho mỗi ngày chậm nộp.

Việc chậm nộp thuế còn có thể dẫn đến việc cơ quan thuế áp dụng các biện pháp cưỡng chế nợ thuế như trích tiền từ tài khoản, tạm hoãn xuất cảnh người đại diện pháp luật, hoặc thu hồi Giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh.

Các thỏa thuận giao dịch liên kết với nước ngoài cần lưu ý gì để tuân thủ thuế và thương mại việt nam?

Doanh nghiệp phải đảm bảo tất cả các điều khoản trong thỏa thuận, từ giá cả, chi phí dịch vụ quản lý, lãi suất vay, đến phí bản quyền, đều phải tuân thủ nguyên tắc giao dịch độc lập. Đặc biệt lưu ý về chi phí dịch vụ nội bộ, doanh nghiệp cần chứng minh dịch vụ đó đã thực sự được cung cấp, có giá trị kinh tế và không bị trùng lặp với dịch vụ khác đã tính phí. 

Thông tin liên hệ hãng luật quốc tế tự do

Luật Quốc Tế Tự Do – tư vấn chuyên sâu về các vấn đề liên quan đến thuế và thương mại Việt Nam

Công ty: Hãng Luật Quốc Tế Tự Do 

Hotline: 0901 109 768. 

Email: lsdangvandung@gmail.com.

Liên hệ với Công ty Luật TNHH Hãng Luật Quốc Tế Tự Do để được tư vấn chuyên sâu về các vấn đề liên quan đến thuế và thương mại Việt Nam, đảm bảo tuân thủ đúng luật và tối đa hóa lợi ích kinh doanh của bạn.